Standart m3 Doğalgaz Ölçümü

Doğalgaz tüketimi endüstrinin en önemli enerji maliyetlerindendir. Tüm teknik gazlarda olduğu gibi doğalgazın hacmi de basınç ve sıcaklıkla değişir. Ulusal dağıtıcısı BOTAŞ, gaz dağıtım firmalarına standart metreküp (Sm3) biriminden gaz dağıtımı yapar. Bu nedenle işletmeler sıklıkla standart m3 dönüşüm hesabı yapmaya çalışır.

BOTAŞ’ın tanımına göre standart m3 15 °C'de ve 1,01325 bar mutlak basınçta, 1 metreküplük bir hacim dolduran, su buharı içermeyen ve üst ısıl değeri 9155 kcal olan doğal gaz miktarıdır.

Bu tanıma göre doğalgaz faturaları Sm3 olarak kesilir. İşletmelerde proses bazlı doğalgaz süzme sayaçlar ile ölçülürken de standart m3 ölçülmelidir. Böylece tüm proseslere ait doğalgaz tüketimleri toplandığında ana sayaç yani doğalgaz faturası toplamı elde edilir.

Klasik mekanik doğalgaz sayaçları ile sadece operasyonel hacim m3 olarak ölçülür. Diyaframlı ya da türbinli doğalgaz saatlerine ilave olarak basınç ve sıcaklık sensörleri de hata bağlanır. Mekanik sayaç, basınç sensörü ve sıcaklık sensöründen alınan veriler bir akış bilgisayarına yani korektöre bağlanarak düzeltilir. Mekanik sayaç ve korektör ile sadece pulse çıkışı yani toplam tüketim elde edilir.

T-Mass ile debimetreyle Sm3 doğalgaz ölçümü (Sm3 natural gas measurement with T-mass flowmeter)
Mekanik gaz sayacı ile doğalgaz tüketim ölçümü (Conventional natural gas measurement with mechanical gas meter)

Görseldeki klasik metod; mekanik sayaç, basınç ve sıcaklık sensörü ile korektör gerektirir. Karmaşık ve pahalıdır. CS Instruments debimetreleri ile doğalgaz standart m3 olarak ölçülür (15°C, 1013 mbar). Standart m3 doğalgaz tüketimi dışında debi, akış hızı ve gaz sıcaklığı da ölçülerek Modbus RTU, Ethernet haberleşme ile enerji izleme yazılımına aktarılır. Ayrıca analog (4 – 20 mA) ve pulse çıkış almak da mümkündür. CS Instruments thermal mass debimetrelerle doğalgaz tüketimi kütlese olarak ve ayrıca ısıl değeri yani kWh olarak görmek de mümkündür. Böylece ay sonunda doğalgaz kWh m3 dönüşümü yapmak zorunda kalmazsınız.